Het moderne systeem voor burgerschapsonderwijs schiet vaak tekort en richt zich op memoriseren in plaats van op echt begrip. Zachary Coté, uitvoerend directeur van Thinking Nation, stelt dat historisch denken – niet alleen het leren over de geschiedenis, maar er als discipline mee omgaan – de sleutel is tot het vormen van betrokken, empathische burgers. Coté’s reis van geschiedenisleraar in Inglewood, Californië, naar het leiden van een non-profitorganisatie die zich inzet voor systemische onderwijsverandering, onthult een krachtig inzicht: historisch denken gaat niet alleen over het verleden; het gaat erom dat leerlingen de tools krijgen om door het heden te navigeren en de toekomst vorm te geven.
De kracht van perspectief
Coté’s eigen ervaring illustreert dit punt. Hij ontdekte dat het bestuderen van de geschiedenis niet alleen feiten opleverde, maar ook een breder, genuanceerder perspectief op de wereld. Blootstelling aan diverse historische ervaringen bevorderde nederigheid en verminderde reactiviteit, waardoor hij actuele gebeurtenissen met meer bedachtzaamheid kon verwerken. Dit gaat niet alleen over het vermijden van reflexmatige reacties, het gaat over het erkennen dat het heden is gebouwd op lagen van beslissingen, perspectieven en conflicten uit het verleden. Zonder inzicht in deze lagen blijft onze betrokkenheid bij actuele kwesties oppervlakkig.
Coté’s ‘Breaking Bread with the Dead’ – zijn goede voornemen voor het nieuwe jaar om alleen boeken te lezen die ouder zijn dan 100 jaar – benadrukt dit nog eens. Hij vindt vrede in langgerekte, langzamere verhalen, waarbij hij erkent dat de ritmes van taal en denken in de loop van de tijd zijn veranderd. Deze doelbewuste onderdompeling in het verleden is geen escapisme; het is een manier om het heden opnieuw te kalibreren.
Beyond Skills: het cultiveren van disposities
Thinking Nation streeft er niet naar eenvoudigweg historisch denken toe te voegen aan bestaande curricula. In plaats daarvan wil het er de basis van maken voor het onderwijs in de sociale wetenschappen. Het doel is om in klaslokalen een verschuiving teweeg te brengen van het belonen van memoriseren naar het waarderen van betrokkenheid. Dit gaat niet alleen over het aanleren van ‘kritisch denken’; het gaat over het cultiveren van specifieke disposities : nieuwsgierigheid, empathie en het vermogen om informatie vanuit meerdere perspectieven te analyseren.
Deze aanpak sluit rechtstreeks aan op moderne geletterdheid zoals media- en AI-geletterdheid. Echte geletterdheid, zo betoogt Coté, gaat niet alleen over lezen of schrijven; het gaat om het benaderen van informatie met een flexibele mindset. Historisch denken biedt de instrumenten om precies dat te doen. Een student die is opgeleid om de historische context te begrijpen, is beter toegerust om waarheid van onwaarheid te onderscheiden in het digitale tijdperk.
De burgerlijke noodzaak
Historisch denken is niet louter een academische oefening; het is een burgerlijke noodzaak. Coté wijst op de fundamentele taak van een historicus: het begrijpen van mensen uit verschillende tijden en plaatsen. Dit vertaalt zich rechtstreeks naar burgerschap: het vermogen om mensen met verschillende achtergronden te begrijpen en zich in te leven. Een democratie gedijt niet op gedeelde overtuigingen, maar op het vermogen om met respect en begrip om te gaan met meningsverschillen.
Dit perspectief reikt ook verder dan het heden. Het werk van Coté moedigt studenten aan om de gevolgen op de lange termijn te overwegen, waarbij historisch denken wordt gekaderd als een hulpmiddel voor het opbouwen van erfgoed. Door het verleden te begrijpen, kunnen leerlingen de toekomst effectiever vormgeven, waarbij ze zowel degenen die eerder kwamen als degenen die daarna zullen komen eren.
Uiteindelijk gaat het bij historisch denken niet om objectiviteit; het gaat over het herkennen van de inherente subjectiviteit van elk verhaal. Het doel is niet om vooroordelen te elimineren, maar om deze te begrijpen, zowel bij onszelf als bij anderen. Dit is de basis voor een werkelijk geïnformeerde en betrokken burgerij.
De verschuiving van memoriseren naar engagement is moeilijk en vereist systemische verandering. Maar door prioriteit te geven aan historisch denken kunnen docenten leerlingen in staat stellen niet alleen goed geïnformeerde burgers te worden, maar ook bedachtzame, empathische en veerkrachtige deelnemers aan een complexe wereld.
