Recent onderzoek bevestigt dat bepaalde levensvormen, waaronder een specifiek soort mos, de barre omstandigheden in de ruimte kunnen doorstaan. Deze ontdekking vergroot ons begrip van de veerkracht van het leven en roept intrigerende vragen op over de mogelijkheden om leven buiten de aarde in stand te houden.
De onverwachte veerkracht van mos
Wetenschappers van de Hokkaido Universiteit in Japan publiceerden, in samenwerking met internationale collega’s, bevindingen in iScience waarin de overleving van Physcomitrium patens mos in gesimuleerde en werkelijke ruimteomgevingen wordt beschreven. Dit mos, dat veel voorkomt in gematigde streken in Europa, Noord-Amerika en Oost-Azië, vertoont een opmerkelijke tolerantie voor extreme temperaturen, UV-straling en vacuümomstandigheden – die allemaal een aanzienlijke bedreiging vormen voor het leven op aarde.
De studie vergeleek de veerkracht van drie levensfasen van mos: protonemata (jeugdstadium), broedcellen (stressresponscellen) en reproductieve sporen. Sporen vertoonden consequent het hoogste overlevingspercentage en overtroffen de verwachtingen in zowel laboratoriumsimulaties als een realistisch experiment aan boord van het Internationale Ruimtestation (ISS).
Ruimteoverlevingstest: blootstelling aan het ISS
Van maart tot december 2022 werden mossporen op een extern platform van het ISS geplaatst, blootgesteld aan het volledige spectrum van de barre omstandigheden in de ruimte. Bij terugkeer op aarde ontkiemde meer dan 80% van de sporen met succes wanneer ze in een petrischaaltje werden gekweekt, wat hun vermogen bevestigt om langdurige blootstelling aan de ruimte te weerstaan.
Hoewel de kiemkracht hoog was, constateerde de studie een lichte vertraging in de groei vergeleken met controles op aarde, wat erop wijst dat de omstandigheden in de ruimte nog steeds van invloed zijn op biologische processen. Het onderliggende mechanisme achter deze overleving blijft onbekend.
Waarom is dit belangrijk?
Het vermogen van mossporen – en andere organismen zoals beerdiertjes en bepaalde bloeiende planten – om in de ruimte te overleven is niet alleen een wetenschappelijke nieuwsgierigheid. Het daagt aannames over de grenzen van het leven uit en biedt inzicht in mogelijke strategieën voor het in stand houden van biologische systemen in buitenaardse omgevingen.
De onderzoekers onderzoeken nu de genetische factoren die bijdragen aan deze veerkracht, met name de rol van weerstand tegen UV-straling en DNA-reparatiemechanismen. Als we kunnen begrijpen hoe het leven zich aan deze extremen aanpast, zou dit mogelijkheden kunnen ontsluiten om menselijke leefgebieden buiten de aarde uit te breiden.
De ontdekking onderstreept dat het leven op aarde wellicht niet gebonden is aan de aarde, waardoor deuren worden geopend voor toekomstige ruimteverkenning en potentiële kolonisatie.
